Don DeLillo'nun Libra Araştırma Süreci

Muhabir — Libra kitabı için yaptığınız araştırmayı anlatırmısınız.

DeLillo — Birkaç araştırma düzeyi vardı. Yaşayan insanları değil, hayaletleri arıyordum. New Orleans, Dallas, Fort Worth ve Miami'ye gittim ve evlere, caddelere, hastanelere, okullara ve kütüphanelere baktım ve bir süre sonra aklımdaki ve defterlerimdeki karakterler ortaya çıktı. Sonra kitaplar, eski dergiler, eski fotoğraflar, bilimsel raporlar, karanlık baskılarda basılmış materyaller, karımın Teksas'taki akrabalarından çıkardığı materyaller vardı. Ve Kanada'da harika şeylerle dolu bir garajı olan bir adam - Oswald'ın radyo programında konuştuğu ses kayıtları, annesinin mektuplarından okuduğu ses kayıtları. Ve suikast gününde Dallas'ta çekilmiş amatör görüntülerden oluşan filme, Zapruder filmini de içeren kaba güçlü görüntülere baktım. Ve kendi teorilerimi yansıtıyor gibi görünen bir öğeyle karşılaştığımda ürkütücü bir heyecan hissettiğim zamanlar oldu. Bu labirente giren herkes, yarı bilim adamı, romancı, biyografi yazarı, tarihçi ve varoluşsal dedektif olmanız gerektiğini bilir. Manzara sırlarla dolup taşıyordu ve devam eden bu roman benim değerli sırrımdı - ne yaptığımı çok az kişiye anlattım. Sonra Warren Raporu vardı. Bu, yaklaşık bir buçuk ton malzemeyi atlamasına rağmen, olayın tüm zenginliğini, çılgınlığını ve anlamını yakalayan tek belgedir. Saplantılı bir araştırmacı değilim ve sanırım toplam yirmi altı cilt olan Warren Raporu'nun yarısını okudum. Zar zor dokunduğum dönümlerce FBI raporu var. Ama benim için sıkıcı ve anlamsız uzantılar deneyimin bir parçası. Hayatın en katı biçimi dönem dili, bölgesel argo, bir tür doğaçlama dahi olarak Marguerite Oswald ve diğerlerinin çarpık sözdizimi ve eğitmenlerin, striptizcilerin ve telefon memurlarının yaşamları ile benzerlik gösteren şey budur. Bu konuda pratik olmalıydım ve bu yüzden her şeyi okuma dürtüsüne direndim.

Muhabir — Libra çıktığında, bunun bir başyapıt  olduğu hissine kapıldım. Bundan sonra ne yapacağınızı biliyor muydun?

DeLillo — Bu hikayeye ve bu karakterlere bir süre daha musallat olacağımı düşündüm ve bunun doğru olduğu ortaya çıktı. Ancak yeni materyal arayışını, yeni bir kitap hakkında düşünmeye başlama zamanının geldiğini etkilemedi. Libra kısmen üzerimde kalıcı bir etkiye sahip olacak. Çünkü hikayeye çok derinden ve kısmen dahil oldum. Çünkü hikayenin burada kitabın ötesinde bir sonu yok. Ve bitmesi için hiçbir sebep yok. Yirmi beşinci yıl dönümü sırasında bir gazete suikastla ilgili hikayesini "Amerika'nın Çıldırdığı Gün" başlığıyla yayınladı. Hemen hemen aynı anda üç rock grubunun aynı anda turneye çıktığını fark ettim: Oswalds, Jack Ruby ve Dead Kennedy.

Muhabir — Bir romanı tamamladıktan sonra nasıl hissediyorsunuz? Yaptıklarından tiksiniyor musun? Memnun musunuz?

DeLillo — Genelde bitirmekten mutlu olurum ve ne yaptığımdan emin değilim. Diğer insanlara, editörlere, arkadaşlara ve diğer okuyuculara güvenmeniz gereken yer burasıdır. Ama bir kitabın sonunda başıma gelen en garip şey Libra ile ilgili. Masamın üzerindeki derme çatma bir kitap rafına yaslanmış Oswald'ın bir fotoğrafı, elinde bir tüfek tuttuğu fotoğraf ve bazı sol görüşlü dergiler vardı. Kitap üzerinde çalıştığım neredeyse tüm süre boyunca oradaydı, yaklaşık üç yıl üç ay. Son cümleye geldiğimde resim raftan kaymaya başladı ve onu yakalamak için durmak zorunda kaldım.

Muhabir — Sizinle ilgili eleştirel bir eserde beni biraz rahatsız eden ve karakterlerinizi pek umursamadığınızın iddia edildiği bir bölüm vardı.

DeLillo — Karakter, bir yazarın okuyucularına vermek istediği zevkin bir parçasıdır. Yaşayan, ilginç şeyler söyleyen bir karakter. Dil yoluyla, bir kitabın veya bir cümlenin mimarisi ve komik, çirkin, şiddet içeren veya bunların hepsi olabilecek karakterler aracılığıyla zevk vermek istiyorum. Ama ben belirli karakterlere önem veren ve okuyucuların da aynısını yapmasını isteyen türden bir yazar değilim. Gerçek şu ki, her yazar karakterlerini, varoluşlarını çözebilecek derecede sever. Mesela annesini merdivenlerden aşağı iten bir karakter icat ediyorsunuz. O tekerlekli sandalyede yaşlı bir kadın ve karakteriniz eve sarhoş olarak dönüyor ve onu uzun bir merdivenden aşağı itiyor. Bu adamı otomatik olarak sevmiyor musun? Korkunç bir şey yaptı. Ama bu kadar basit olduğuna inanmıyorum. Bu karaktere karşı duygularınız, onu anlasanız da tam olarak anlayıp anlamadığınıza bağlıdır. Bu basit bir beğenme veya beğenmeme meselesi değil. Ve bir karaktere karşı duygularınızı gerçek insanlara gösterdiğiniz gibi göstermeniz gerekmez. II. Mao'da Karen Janney'e karşı çok büyük bir sempati, anlayış ve akrabalık hissettim. Bilincine hızlı ve kolay bir şekilde girebildim. Ve onun bakış açısından yazarken kullandığım dil ile bu sempatiyi ve akrabalıkları göstermeye çalıştım. Karen, özellikle sevilen biri değil. Ama ona kendi isteğimden bağımsız bir hayat verdikten sonra, onu sevmekten başka çarem kalmamıştı ve yazdığım cümlelerde bu, kelimeleri bir cümleye belirli bir şekilde bağlayan olağan kısıtlamalardan muaf olduğunu gösteriyor.

Muhabir — The Names zamanında elde ettiğinizden daha geniş bir kitle için LIbra'yı denediniz mi?

DeLillo — Bunu nasıl yapacağımı bilemezdim. Zihnim basit bir anı karmaşık hale getirmek için tek yönlü çalışıyor ve bu daha geniş bir izleyici kitlesi edinmenin yolu değil. Sanırım çalışmalarımın olması gereken izleyici kitlesi var. Kolay iş değil. Roman yazmaya oldukça geç ve düşük beklentilerle başladığımı anlamalısınız. İlk romanıma iki yıl kalana kadar kendimi bir yazar olarak düşünmedim bile. O kitapla uğraşırken kendimi şanssız hissettim, kaderler ve gelecek tarafından kutsanmamıştım ve o zamandan beri olan neredeyse her şey beni haksız çıkardı. Bu nedenle, doğal sinirliğim ve karamsarlığımın bir kısmı kabullenmeyle hafifletildi. Bu, çalışmalarımın tonunu yumuşatmadı.

Muhabir — Tematik bir bakış açısıyla, II. Mao'nun Libra'dan nasıl doğal olarak çıkacağını görebiliyorum - terörist ve küçük odadaki adam. Ama Libra'dan sonra neden önceki romanlarınızın şekline ve hissine geri döndüğünüzü merak ediyorum.

DeLillo — Mao II'nin çıplak yapısı, bir önsöz ve bir son söz de dahil olmak üzere Oyuncuların kurulma şekline benzer. Ancak Mao II, bir kategori icat etmeye yönelik bir tür dinlenme ve hareket kitabıdır. Kitabın ilk yarısı "Kitap" olarak adlandırılabilirdi. Bill Gray kitabından bahsediyor, el yazması sayfaları biriktiriyor, çalışmaları ve ortaya çıkardığı tüm diğer işler için bir tür dosya dolabı olarak çalışan bir evde yaşıyor. Ve kitabın ikinci yarısı "Dünya" olarak adlandırılabilirdi. Burada Bill kitabından kaçar ve dünyaya girer. Siyasi şiddetin dünyası olduğu ortaya çıktı. İkinci yarının nasıl olması gerektiğini anlamadan önce kitabın ilk yarısını bitirmek üzereydim. Kör yazıyordum. O noktaya kadar bir mücadeleydi, ama Bill'in idarecilerinden kaçması gerektiğini anladığımda, bir heyecan dalgası hissettim çünkü kitap nihayet bana kendini göstermişti.

Muhabir — Çalışmalarınızda, tam olarak ne zaman olacağını bilmeseler de, düşündüklerinden daha erken öleceklerini keşfeden birkaç karakter var. Bucky Wunderlick ölmeyecek, ama ona korkunç bir şey verildi ve her şeye rağmen yan etkilerin ölümcül olduğunu biliyor; Zehirli sızıntıyla zehirlenen Jack Gladney, başka bir açık örnek; ve sonra otomobil kazasıyla Bill Gray'e geliyoruz. Bu hızlanan ancak belirsiz ölüm oranı ne anlama geliyor?

DeLillo — Kim bilir? Yazmak konsantre bir düşünme biçimiyse, o zaman en yoğun yazma muhtemelen ölme üzerine bir tür düşünceyle biter. Yeterince uzun ve yeterince düşünürsek, sonunda karşılaştığımız şey budur.

Muhabir — Libra'daki fikirle ilgili olabilir mi?

DeLillo — "-Tüm komplolar ölüme mi götürür?" Sanırım bu mümkün. Bu LIbra'da oluyor ve White Noise'da oluyor, bu da bunların çok detaylı romanlar olduğu anlamına gelmiyor. LIbra'da pek çok konu ve meditasyon var ve Oswald’ın hayatı kitabın çoğunda dolambaçlı bir şekilde ilerliyor. Asıl komplocu Win Everett, komplosunun bir suikast korkusunu gerçek bir cinayete dönüştürecek dokunaçlar yetiştirip geliştirmeyeceğini merak eden ve elbette olan budur. Arsa, kendi mantığını nihai noktaya kadar genişletir. Ve Beyaz Gürültü, kahramanı saran, hikayelerde yer alan ölüm enerjileri hakkındaki korkularını haklı çıkaran basmakalıp bir zina planı geliştirir. Çok detaylı romanları düşündüğümde aklıma polisiye kurgu ya da gizem kurgu, her zaman birkaç ceset üreten türden bir çalışma. Ancak bu bedenler temelde işlenmiş karakterler değil, olay örgüsü noktalarıdır. Kitabın konusu ya amansız bir şekilde bir cesede doğru ilerliyor ya da doğrudan ondan akıyor ve durum ne kadar yapay olursa o kadar iyi. Okuyucular, ölüm deneyimiyle yüzeysel bir şekilde karşılaşarak korkularıyla oynayabilirler. Gizemli bir roman, gerçek ölümün müthiş gücünü kitabın dışında konumlandırır, onu bir olay örgüsüne sıkıca sarar, onu bir tür oyun formatında içererek daha az korkutur.

Muhabir — Kennedy suikastından önce var olan dünyada kitaplarınızın yazılamayacağını söylediniz.

DeLillo — Kültürümüz önemli şekillerde değişti. Ve bu değişiklikler benim işime giren şeyler arasında. Olayın sarsıcı rastgeleliği, eksik nedeni, insanların sadece işlemekle kalmayıp aynı zamanda ilgisiz bir mesafeden aynı anda izledikleri görünen şiddet var. Sonra davayı çevreleyen temel gerçekler hakkında hissettiğimiz belirsizlik - silahlı adam sayısı, atış sayısı, vb. Gerçekliğe olan tutuşumuz biraz tehdit altında kaldı. Olayla ilgili her ifşa, yeni gizlilik seviyeleri, beklenmedik bağlantılar üretiyor gibi görünüyor ve sanırım bu benim işimin bir parçası, gizli zihniyet - sıradan insanlar nasıl kendi kendilerine casusluk yapıyor, güç merkezlerinin nasıl işlediği ve manipüle ettiği. Savaş sonrası tarihimiz sokaklarda tanklar ve ara sıra muazzam bir güç gördü. Ama esas olarak küçük odadaki birey var, gölgelerden çıkıp her şeyi değiştiren hiç kimse. Maine'de o hafta, gördüğüm o sokak bana bir roman yazmam gerektiğini düşündürdü - peki, aynı gün veya belki de hafta içinde bir gazete aldım ve giden genç adam Charles Whitman hakkında bir hikaye vardı. Austin, Teksas'ta bir kulenin tepesine çıktı ve bir düzineden fazla insanı vurdu ve öldürdü ve yaklaşık otuz kişi daha yaralandı. Orada onunla bir takım silahlar aldı. Koltuk altı deodorantı da dahil olmak üzere uzun bir kuşatma için hazır olan malzemeleri onunla birlikte aldı. Ve tekrar Texas'ı düşündüğümü hatırlıyorum. Ve ayrıca koltuk altı deodorantı. O Maine'deki haftamdı.

Muhabir — LIbra'da çok önemli olan diğer şeylerden biri de suikastın filme alınmış bir versiyonunun varlığıdır. Yaptığınız noktalardan biri, televizyonun Oswald'ın cinayetini filme alıncaya kadar gerçekten kendi başına gelmediğidir. Bir yazar olarak sizi işaretleyen şeylerden biri, bir televizyon sonrası yazarı olmanız mümkün mü?

DeLillo — Kennedy filme çekildi, Oswald televizyonda vuruldu. Bu bir şey ifade ediyor mu? Belki de sadece Oswald’ın ölümü anında tekrarlanabilir hale geldi. Herkese aitti. Kennedy’nin ölümünü anlatan Zapruder filmi satıldı, istiflendi ve çok seçici bir şekilde dağıtıldı. Özel bir görüntüydü. Böylece sosyal farklılıklar devam etti, hiyerarşi hızlı bir şekilde devam etti - bir TV yemeği yerken Oswald'ın ölmesini seyredebilirdiniz ve siz yatağa gittiğinde hala ölüyordu, ancak Zapruder filmini görmek isteseydiniz çok önemli olmak ya da bir kez televizyonda gösterildiğine inandığım 1970'lere kadar beklemek zorundaydınız ya da birisine bakmak için otuz bin dolar ödemek zorunda kaldınız - bence bu gidişat oranı. Zapruder filmi, yaklaşık on sekiz saniye süren bir ev filmi ve muhtemelen tarihten fiziğe bir düzine konudaki üniversite derslerini ateşleyebilecek. Ve her yeni nesil teknik uzman, Zapruder filmini izliyor. Film, teknolojiye yatırdığımız tüm umutları temsil ediyor. Yeni bir geliştirme tekniği veya yeni bir bilgisayar analizi - sadece Zapruder için değil, diğer önemli görüntüler ve hareketsiz fotoğraflardan - nihayet bize tam olarak ne olduğunu anlatacak.

Muhabir — Ben tam tersi şekilde okudum, ki bu aynı zamanda etrafta dolaştığın şey de olabilir. Filmin varlığına rağmen ne olduğunu bilmiyor olmamız en büyük ironilerden biridir.

DeLillo — Hala karanlıktayız. Nihayet sahip olduğumuz şey yamalar ve gölgeler. Hala bir muamma. Hala bir rüya terörü unsuru var. Ve korkunç hayallerden biri, en fotojenik başkanımızın bir filmde öldürülmesi. Ancak Zapruder filmiyle ilgili kaçınılmaz bir şey var. Bu şekilde olması gerekiyordu. Bu an, yirminci yüzyıla ait, yani filme çekilmesi gerekiyordu.

Muhabir — Daha da ileri gidip kargaşanın bir kısmının film tarafından yaratıldığını söyleyebilir miyiz? Sonuçta, film olmasaydı, bir komplo teorisi öne sürmek çok daha zor olurdu.

DeLillo — Bence hissettiğimiz her duygu bu filmin bir parçası ve kesinlikle kafa karışıklığı en büyüklerinden biri, evet. Karışıklık ve korku. Kafa vuruşu, oturma odalarımızda hiçbir uyarı olmadan gerçekleşen korkunç, pornografik bir an gibidir - dünya hakkında bazı gerçekler, insanların katıldığı ve hakkında bilmek istemediğimiz bazı konuşulamaz faaliyetler. Ve Kennedy'ye ilk ne zaman vurulduğu, Connally'ye ne zaman vurulduğu ve başkanın karısının neden koltukta koşturduğu ve kafa vuruşunun dehşeti ile eş zamanlı olarak, dehşetin bir parçasıyla ilgili kafa karışıklığından sonra, belki de bir vahiy şimşeği var. . Çünkü kafa vuruşu, öldürücü merminin cepheden atıldığına dair en doğrudan ifade türüdür. Etki ve refleksle ilgili fiziksel olasılıklar ne olursa olsun, bu şeye bakar ve neler olduğunu merak edersiniz. Film ortamında veya kendi algılarınızda bazı bozulmalar görüyor musunuz? Devletin muazzam bir yalanının istekli kurbanı mısınız - bir yalan mı, bir dilek mi, bir rüya mı? Yoksa, vücudunuzdaki her hücrenin söylediği gibi, atış sadece önden mi geldi?

Muhabir — The New York Review of Books'ta "Amerikan kurgu paranoyak okulunun baş şamanı" olarak anıldınız. Bu başlık sizin için ne ifade ediyor?

DeLillo — Bunun onurlu bir şekilde takılabileceği bir unvan olduğunun farkındayım. Ama onu kazandığımdan emin değilim. Kesinlikle işimde bir paranoya unsuru var - LIbra, evet, neredeyse bazılarının düşündüğü kadar olmasa da. Bu kitapta şans ve tesadüf unsuru, tasarlanmış bir tarih duygusu kadar güçlü olabilir. Tarih, suikasttan sonra tasarlanır, daha önce değil. Running Dog ve Great Jones Street'in de paranoyak bir parlaklığı olabilir. Ama ben özellikle paranoyak değilim. Bu unsuru etrafımdaki havadan çekmiştim ve altmışlarda ve yetmişlerde şimdi olduğundan daha güçlü bir güçtü. Karakterlerimdeki paranoyayla ilgili önemli olan şey, bir tür dinsel huşu olarak işliyor olmasıdır. Bu eski bir şey, ruhun unutulmuş bir kısmından arta kalanlar. Ve bu paranoyayı yaratan ve ona hizmet eden istihbarat teşkilatları, casus işleyicileri veya casusluk ustaları olarak benim için ilginç değil. Eski gizemleri ve büyüleri, tarif edilemez şeyleri temsil ediyorlar. Merkezi istihbarat. Son sırları saklayan kiliseler gibiler.

Muhabir — "Amerikan toplumu hakkında gösterişli kasvetli bir görüşe sahip olduğunuz" söylendi.

DeLillo — Katılmıyorum, ama belirli bir okuyucunun olayların kasvetli tarafını nasıl göreceğini anlayabiliyorum. Benim işim, hayatlarımızın, sorunlarımızın ve algılarımızın bugün elli veya altmış yıl öncekinden farklı olmadığını ima eden başka tür kurguların rahatlığını sunmuyor. Komedi, yapı ve dilde gizlenenler dışında rahatlık sunmuyorum ve komedi muhtemelen o kadar da rahatlatıcı değil. Ama her şeyden önce dil var. Tarih ve politikadan önce dil vardır. Ve bu dildir, onu yapmanın, bükmenin ve sayfanın üzerinde biçimini görmenin ve kafamda ıslık çaldığını görmenin katıksız keyfi ve kesinlikle benimkinden çok daha karanlık bir malzeme var. Bence bunlar Amerikan güçleri ve enerjileri. Ve bizim zamanımıza aitler.

Kaynak: rhystranter.com/2015/07/20/don-delillo-interview-research-libra-kennedy-assassination/